Slaaptekort: wat kan ik er tegen doen?

Wat is slaaptekort?

Zoals het woord al verklapt, heb je bij een slaaptekort simpelweg te weinig slaap. De gemiddelde mens slaapt 6 tot 8 uur per nacht. Lukt het een keertje niet om 6 uur te slapen, dan is dat niet zo erg. 

Wel kun je zelfs na één nachtje al last hebben van onvoldoende slaap. Slaap je langere tijd minder dan 6 uur per nacht, dan kunnen de gevolgen groot zijn.

Je kunt ook voldoende uren slapen en toch te maken krijgen met een slaaptekort. In dit geval wordt een slaaptekort doorgaans veroorzaakt door slechte slaap. De kwantiteit in uren is aanwezig, maar de kwaliteit van de slaap schiet tekort.

Chronisch slaaptekort

Iedereen heeft wel eens een nachtje wat minder slaap. Slaap je een keer wat minder, dan spreek je niet van een chronisch slaaptekort. Pas als je slaapgebrek langer aanhoudt, is er sprake van een chronisch tekort aan slaap. 

In dit geval bouw je namelijk een zogeheten slaapschuld op. Omdat je meerdere nachten achter elkaar slecht slaapt, wordt het tekort aan slaap steeds groter. Dit maakt het lastiger om van het slaapgebrek te herstellen.

Oorzaken slaaptekort

De meest voorkomende oorzaak van een slaaptekort is te weinig slaap. Maar waarom slaap je te weinig? Dit kan weer diverse oorzaken hebben. Denk hierbij aan piekeren, het nuttigen van cafeïne, medicijngebruik en bepaalde eetgewoontes.

Denk hierbij aan een slaapapneu en hormonale veranderingen, bijvoorbeeld door de zwangerschap. En heb je last van pijnklachten, zoals pijn in de spieren, pijn aan de gewrichten of rugklachten? Dan is slapen ook lastiger en kun je ook te maken krijgen met een een te kort aan slaap.

Een slaaptekort ontstaat niet altijd door te weinig slaap. Als je regelmatig slecht slaapt, kan het ook ontstaan. In dit geval slaap je niet per se te weinig, maar is de kwaliteit van je slaap simpelweg niet toereikend.

Vaak hangt dit af van de diepte van je slaap. Heb je niet voldoende diepe slaap? Dan heb je een slechtere nachtrust.

Tot slot kan een verstoord slaapritme ook een oorzaak zijn van een onvoldoende slaap. Heb je bijvoorbeeld onregelmatige diensten of werk je nachtdiensten? Dan kan er door jouw verstoorde slaapritme ook een slaaptekort ontstaan.

Gevolgen slaaptekort

Een tekort aan slaap kan voor vervelende problemen zorgen. Op de korte termijn kun je last krijgen van een suf gevoel, prikkelbaarheid, een slecht concentratievermogen en een vermoeide uitstraling. Denk hierbij aan een bleke huid en wallen onder de ogen.

Op de lange termijn zijn de symptomen van onvoldoende slaap nog vervelender. Door een langdurig tekort aan slaap gaat je bloeddruk bijvoorbeeld omhoog.

Dit kan ook weer allerlei klachten met zich meebrengen, zoals hoofdpijn, rusteloosheid, misselijkheid en kortademigheid. Daarnaast kun je door een langdurig tekort aan slaap last krijgen van hallucinaties. Heb je last van hallucinaties, dan zie je allerlei dingen die er helemaal niet zijn. Dit kan je flink beperken in je dagelijkse activiteiten en bovendien erg beangstigend zijn.

Verder heb je bij een langdurig slaaptekort een verhoogde kans op obesitas. Dit brengt weer diverse risico’s met zich mee, zoals een verhoogde kans op het ontwikkelen van suikerziekte.

Tot slot kun je zelfs een depressie krijgen door een langdurig tekort aan slaap. Niet alleen lichamelijk, maar ook geestelijk heeft een slaaptekort een grote invloed op je lichaam. Veel mensen die langere tijd te weinig slapen, voelen zich somber. Dit kan tijdelijk zijn, maar ook uitmonden in een depressie.

Hoe slaaptekort inhalen?

Om je slaapgebrek aan te pakken, moet je eerst weten waar deze vandaan komt. Slaap je slecht door lichamelijke klachten? Dan ligt de oplossing van je slaapprobleem bij het aanpakken van deze klachten.

Slaap je slecht door een snurkende partner? Dan is het zaak om hier iets aan te doen, wil je jouw slaapgebrek oplossen. Probeer daarom altijd eerst de oorzaak van je slaapprobleem te achterhalen. Dit maakt het gemakkelijker om het probleem effectief op te lossen.

Een keertje uitslapen in het weekend? Het is misschien heel fijn, maar niet zo nuttig in het oplossen van je slaapgebrek. Uit onderzoek van Alexandros Vgontzas, een slaapdeskundige uit Pennsylvania, blijkt dat je een langdurig slaaptekort niet kunt verhelpen door in het weekend wat langer in bed te blijven liggen.

Hij adviseert om niet langer in bed te blijven liggen, maar eerder naar bed te gaan. De diepe slaap speelt namelijk een belangrijke rol bij het oplossen van een slaapgebrek. En je slaapt niet diep aan het einde van het slaapproces, maar aan het begin.

Ga je vroeg naar bed, dan treedt de diepe slaap eerder op en duurt deze langer. Daarom heb je hier veel profijt van als je last hebt van een slaapgebrek.

De expert raadt mensen met een langdurig slaapgebrek dan ook aan om structureel vroeger naar bed te gaan. Natuurlijk mag je ook een keertje lekker uitslapen in het weekend, maar met een vervroegde bedtijd pak je jouw slaapgebrek écht goed aan.